Βήματα για τη ζωή -διαφορετικός αλλά μοναδικός

Ένας από τους στόχους του σημερινού μαθήματος είναι να κατανοήσουν τα παιδιά ότι"Κανένας άνθρωπος δεν είναι εντελώς ίδιος κάποιον άλλο ότι είμαστε μοναδικοί."

Τα παιχνίδια με τον καθρέφτη,τα ρομπότ,η κατασκευή ταυτοτήτων,                                 "Ο Έλμερ"

η παρατήρηση και καταγραφή των εξωτερικών χαρακτηριστικών

αλλά και το πάζλ της τάξης  

βοήθησαν στην επίτευξη των στόχων!

Βήματα για τη ζωή

Ξεκίνησε και φέτος η υλοποίηση του προγράμματος "Βήματα για τη ζωή" στα τρία πρωινά τμήματα και θα υλοποιείται κάθε Τρίτη και Πέμπτη σε όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους.
Τα "Βήματα για τη ζωή "της Νάντιας Κουρμούση (επιστ.επιμέλεια Βασίλης Κούτρας),είναι ένα πρόγραμμα Ατομικών και Κοινωνικών Δεξιοτήτων για το Νηπιαγωγείο.

"Σκοπός του Προγράμματος δεν είναι να διδάξει στους μαθητές συμπεριφορές, αλλά να τους μάθει τον τρόπο να σκέφτονται, ώστε να αναπτύξουν Αυτοεκτίμηση και Ενσυναίσθηση και να καλλιεργήσουν Ατομικές και Κοινωνικές Δεξιότητες, με έμφαση στη Διαχείριση Συναισθημάτων και την Επίλυση Προβλημάτων. Αυτές οι Δεξιότητες ονομάζονται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας «Δεξιότητες Ζωής» («Life Skills») και ορίζονται ως η βάση της εκπαίδευσης (1993).

Το Πρόγραμμα «Βήματα για τη ζωή» αποτελεί ένα ολοκληρωμένο και δομημένο ετήσιο curriculum 54 αναλυτικών μαθημάτων. Είναι βασισμένο στις αρχές των ΑΠΣ, ΔΕΠΠΣ και του Νέου Σχολείου, και διαμορφώθηκε με βάση την ελληνική πραγματικότητα, λαμβάνοντας όμως υπόψη τη δομή και το περιεχόμενο προγραμμάτων Κοινωνικής-Συναισθηματικής Μάθησης και Δεξιοτήτων Ζωής Πανεπιστημίων και Οργανισμών άλλων χωρών (Καναδάς, Η.Π.Α, Αυστρία, Αυστραλία, Ιταλία κ.ά.), τα οποία είναι εγκεκριμένα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Τα συγγραφικά δικαιώματα (έσοδα συγγραφέα από πωλήσεις) του Προγράμματος έχουν εκχωρηθεί στη UNICEF." Εκδ.ΣΟΚΟΛΗ

Στα πλαίσια του προγράμματος,κάθε εβδομάδα κληρώνεται ένας βοηθός,ο οποίος βοηθάει τη νηπιαγωγό,αλλά και τους συμμαθητές του.Ταυτόχρονα όμως είναι και το τιμώμενο πρόσωπο γι αυτό μπορεί να φέρει στο νηπιαγωγείο τα αγαπημένα του αντικείμενα: παιχνίδια,βιβλία,φωτογραφίες....,

ενώ στο τέλος της εβδομάδας οι συμμαθητές του τον ευχαριστούν για τη βοήθειά του,του κάνουν φιλοφρονήσεις και του απονέμουν τιμητικό δίπλωμα.Για να τον τιμήσουν και να τον ευχαριστήσουν ακόμα περισσότερο,καλούν στο νηπιαγωγείο αγαπημένα του πρόσωπα όπως γονείς,παππούδες,αδέλφια...,για να μιλήσουν γι αυτόν,να γνωρίσουν τους συμμαθητές του,να γνωρίσουν από κοντά τη ζωή του νηπιαγωγείου,να παίξουν,να ευχαριστηθούν,να ευχαριστήσουν και να νιώσουν χαρά και περηφάνεια για το παιδί τους!
 Οι επιστολές που στέλνονται μετά από κάθε μάθημα στην οικογένεια, περιέχουν σύντομη περιγραφή του περιεχομένου του  μαθήματος, μαζί με υποδείξεις και κατευθύνσεις για τη συνέχιση της μάθησης στο σπίτι.
Ο Κωνσταντίνος,ο Βαγγέλης και η Μαρίνα ήταν οι πρώτοι βοηθοί που κληρώθηκαν και αφού επετέλεσαν άξια τα καθήκοντά τους όλη την εβδομάδα,τιμήθηκαν με φιλοφρονήσεις και με το δίπλωμα του καλίτερου βοηθού.Οι γονείς τους ήρθαν στο νηπιαγωγείο και γεμάτοι περηφάνεια μίλησαν για το παιδί τους.
Την Παρασκευή ο βοηθός κληρώνει τον βοηθό της επόμενης εβδομάδας:κληρώθηκαν ο Γιάννης,η Μαρία-Λυδία,ο Γιάννης......και ..........συνεχίζουμε!!!  

Βήματα για τη ζωή-Νοιάζομαι,Βοηθάω

Το να νοιαζόμαστε-δηλαδή να νιώθουμε ενδιαφέρον-και να βοηθάμε-δηλαδή να εκφράζουμε το ενδιαφέρον μας-είναι και τα δύο εκφράσεις της ενσυναίσθησης.Ωστόσο πρόκειται για δύο διαφορετικές δεξιότητες.
Στόχοι του μαθήματος :
-να μάθουν τα παιδιά να δείχνουν τρόπους ότι νοιάζονται,
-να καταλάβουν ότι το να ακούν τον άλλο είναι ένας τρόποςνα δείξουν ότι νοιάζονται 
-να κατανοήσουν ότι υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να προσφέρουν βοήθεια σε διάφορες περιπτώσεις
-να μάθουν τον τρόπο να ζητούν βοήθεια όταν τη χρειάζονται.
Γλωσσικές έννοιες Νοιάζομαι,Βοηθάω,Συμπαραστέκομαι,Παρακαλώ,Ευχαριστώ.(Ν.Κουρμούση)
Η Μελίτσια η καμηλοπάρδαλη συμπαραστάθηκε και βοήθησε το Γκίλμπο τον πιθηκούλη που ήταν άρρωστος,κάνοντάς τον να νιώσει χαρά,αλλά ένιωσε κι η ίδια χαρούμενη μ΄αυτό που έκανε.
Τα παιχνίδια ρόλων βοήθησαν τα παιδιά να καταλάβουν τι σημαίνουν οι καινούργιες έννοιες .
Στο τέλος τα παιδιά έγιναν ήλιοι φωτεινοί που γίνονται πιο λαμπεροί κάθε φορά που νοιάζονται για κάποιον ή τον βοηθούν παιρνοντας ακτίνες που γράφουν την πράξη τους.

Βήματα για τη ζωή-Ακούω το σώμα μου,Μαθαίνω να λέω ΟΧΙ

"Το σώμα μας πολλές φορές μας ειδοποιεί για πράγματα που δεν είμαστε υποχρεωμένοι να  δεχτούμε.Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να μάθουμε να το ακούμε......
Όταν το σώμα μας μας λέει ΟΧΙ ,πρέπει να το ακούσουμε και να πούμε ΟΧΙ κι εμείς....
Η δεξιότητα της άρνησης είναι πολύ σημαντική όχι μόνο για την συναισθηματική μας ισορροπία,αλλά κάποιες φορές και για τη σωματική μας υγεία.
Το ΟΧΙ πρέπει να μπορούμε να το πούμε με λέξεις,με τον τόνο της φωνής,αλλά και με τη στάση του σώματος......
Η δεξιότητα της άρνησης είναι μια πολύ σημαντική δεξιότητα που πρέπει να κατακτάται από την παιδική ακόμη ηλικία.'Όταν ένα παιδί μεγαλώσει μαθαίνοντας να λέει μόνο "Ναι",τότε ίσως δυσκολεύεται να πει ¨Όχι"για όλη την υπόλοιπη ζωή του.Αυτό που πρέπει να αναρωτηθούμε είναι:Θέλουμε να μεγαλώσουμε υπάκουα ή σκεπτόμενα παιδιά;"(Νάντια Κουρμούση)
Συζητήσαμε στον κύκλο για το ποιους θεωρούμε αγνώστους τι κάνουμε όταν μας ζητήσουν κάτι για το οποίο το σώμα μας λέει "Οχι" και βοηθήσαμε το ζωηρό βατραχάκι να μάθει να λέει κι αυτό "όχι".Καταγράψαμε το πώς πρέπει να λέμε "ΟΧΙ"
"Το πρόσωπο πρέπει να είναι σοβαρό
τα μάτια κοιτούν κατευθείαν στα μάτια του άλλου
η λέξη που θα πούμε είναι ΟΧΙ
ο τόνος της φωνής θα είναι αυστηρός και κοφτός
η ένταση της φωνής μας δυνατή και καθαρή και για να μη μείνει καμιά αμφιβολία επαναλαμβάνουμε :ΟΧΙ!
Αναφερθήκαμε στο τι πρέπει να κάνουν τα παιδιά αν αισθανθούν κίνδυνο από κάποιον μεγαλύτερο: πρέπει να απευθυνθούν σε κάποιον γνωστό ενήλικα κι αν δεν υπάρχει κοντά τους πρέπει να καλέσουν σε βοήθεια δυνατά και να προσπαθήσουν να απομακρυνθούν τρέχοντας.(Ν. Κουρμούση)"
Παίξαμε παιχνίδια ρόλων υλοποιώντας διάφορα σενάρια,

καταγράψαμε πράγματα στα οποία λέμε ΝΑΙ,ΌΧΙ, 
μάθαμε να γράφουμε τις λέξεις ΝΑΙ,ΌΧΙ,
 διασκευάσαμε και τραγουδήσαμε το τραγούδι του Λ. Κηλαηδόνη "Λέμε Ναι"

Παρακολουθήσαμε 2 εκπαιδευτικά βίντεο της σειράς "Απλά πες ΟΧΙ"

αλλά και της περσινής ανάρτησης( εδώ)
Την επόμενη μέρα ο Μιχάλης -επηρεασμένος από τη συζήτηση-έφερε στο σχολείο το βιβλίο

Το διαβάσαμε,το συζητήσαμε, ζωγραφίσαμε τα χέρια μας και γράψαμε τι μπορούμε να κάνουμε μ αυτά.

Βήματα για τη ζωή-Εσωστρεφής,μυστικό

"Μερικές φορές δεν θέλουμε να δείξουμε τα συναισθήματά μας ή να μιλήσουμε γι αυτά.Ίσως να θέλουμε να τα κρατήσουμε μυστικά για διάφορους λόγους(π.χ. όταν είμαστε πολύ θυμωμένοι,ντρεπόμαστε ή νομίζουμε ότι κάνουμε κάτι κακό).Συνήθως, η κύρια αιτία που κρατάμε μυστικό είναι πως, αν το ομολογήσουμε,θα βρεθούμε σε χειρότερη θέση από αυτή στην οποία είμαστε.Είναι καλό όμως να έχουμε μυστικά από αυτούς που μας αγαπούν;"
Σύμφωνα με τους συγγραφείς του βιβλίου στόχοι του σημερινού μαθήματος είναι:"1.Να καταλάβουν τα παιδιά ότι υπάρχουν περιπτώσεις όπου με κανένα τρόπο δεν μπορούμε να διαπιστώσουμε τα συναισθήματα ενός εσωστρεφούς ατόμου.
2.Να ενστερνιστούν την άποψη ότι το να μοιράζονται τα προβλήματά τους και τις ανησυχίες τους με τους ανθρώπους που τα αγαπούν θα τα βοηθήσει στη λύση τους."
Αφού κάναμε τη συζήτηση στον κύκλο για την εσωστρέφεια ,τον εσωστρεφή, το ανέκφραστο πρόσωπο,και τα μυστικά,τα παιδιά είπαν τις απόψεις τους και μετά ζωγράφισαν ένα μυστικό που θα ήθελαν να το πουν σε κάποιον.Το μυστικό αυτό το έβαλαν σε μια θήκη στην καρδούλα τους και έφτιαξαν και το μαγικό κλειδί.Το κλειδί αυτό που ξεκλειδώνει την καρδούλα τους και θα φανερώσει το μυστικό τους θα το χαρίσουν μόνο σ΄αυτόν που εμπιστεύονται:στη μαμά, στον μπαμπά....(τα σχέδια είναι από το διαδίκτυο).

Παίξαμε το "χαλασμένο τηλέφωνο",τα "αγαλματάκια", και για να καταλάβουν καλύτερα τα παιδιά ότι τα μυστικά που τα κάνουν να νιώθουν άβολα, που είναι δυσάρεστα και τα στεναχωρούν πρέπει να τα λένε στη μαμά ή στο μπαμπά,είδαμε την ιστορία κινουμένων σχεδίων,"Το Μυστικό της Νίκης"

              

καθώς και το βίντεο "Η Κίκο και το χέρι

Βήματα για τη ζωή -Χαρούμενος/λυπημένος

Όλα τα συναισθήματα είναι φυσιολογικά.Δεν υπάρχει κακό συναίσθημα.Μερικά βέβαια είναι βολικά ή ευχάριστα εσωτερικά,ενώ άλλα είναι άβολα ή δυσάρεστα.Είναι όμως σημαντικό να τα έχουμε γιατί μας βοηθούν προειδοποιώντας μας για μια κατάσταση ( Ν. Κουρμούση).
Τα παιδιά είπαν τι είναι αυτό που μπορεί να κάνει ένα παιδί να είναι χαρούμενο:"γιατί μπορεί να είναι στον παιδότοπο,να είναι στη γιαγιά, να είναι στο χωριό,να κάνει μια ωραία ζωγραφιά ή μια ωραία εργασία,να παίζει, να βγαίνει βόλτα, να του παίρνουν ένα παγωτό, ή ένα φόρεμα, να τρώει κάτι που του αρέσει...."
Τι είναι αυτό που το κάνει να είναι λυπημένο"γιατί μαλώνουμε,γιατί μας βαράνε,μας δαγκώνουν,δεν μας αγοράζουν καραμέλες,δεν έχουν καιρό να μας πάρουν παιχνίδια!....."

Ζωγράφισαν τη χαρά και τη λύπη

αλλά και κάτι που τα κάνει να είναι χαρούμενα ή λυπημένα...

Είδαμε εικόνες με χαρούμενους και λυπημένους ανθρώπους,ακούσαμε χαρούμενα τραγούδια, τραγουδήσαμε,χορέψαμε και κάναμε μάσκες της χαράς και της λύπης για να τις φοράμε ανάλογα με το τι νιώθουμε.

Βήματα για τη ζωή-συναισθήματα

 Σύμφωνα με τη συγγραφέα του βιβλίου "Βήματα για τη ζωή"-κ. Ν. Κουρμούση και σύμφωνα και με τις απόψεις των παιδιών, συναισθήματα είναι ό,τι νιώθουμε,ό,τι αισθανόμαστε.Όλοι οι άνθρωποι έχουν συναισθήματα.Ένας τρόπος με τον οποίο γίνονται αντιληπτά είναι οι σωματικές ενδείξεις.Η παρατήρηση λοιπόν των άλλων μπορεί να μας βοηθήσει  να καταλάβουμε πώς νιώθουν.Αφού μιλήσαμε  με τα παιδιά για τα συναισθήματα,προσπαθήσαμε να μάθουμε και με ποιον τρόπο θα μπορούμε να τα μαντεύουμε, να καταλαβαίνουμε δηλαδή τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων.

 Είδαμε πίνακες του Γ.Ιακωβίδη και προσπαθήσαμε να καταλάβουμε τι νιώθουν τα πρόσωπα που εικονίζονται.Πώς το καταλάβαμε;- από την έκφραση του προσώπου τους, από τη στάση του σώματός τους......

                                                 

                                               
                                             
                                             

          Ακούσαμε και χορέψαμε το τραγούδι των συναισθημάτων:

παίξαμε το παιχνίδι"μάντεψε τι νιώθω"....

αλλά παρατηρήσαμε και πίνακες του Mark Rothko για τα συναισθήματα

                                                               
                                                      
                                                     
Τα παιδιά παρατήρησαν τους πίνακες και απάντησαν στις ερωτήσεις:τι χρώματα βλέπετε; τι σχήματα ; τι αισθήματα σας προκαλούν; τι λέτε να ένοιωθε ο ζωγράφος όταν τους ζωγράφιζε;ποιον θα θέλατε να έχετε στο σπίτι σας;.......
κλείσαμε με την υπόσχεση ότι θα προσπαθήσουμε να ζωγραφίσουμε κι εμείς όπως ο Mark Rothko και να έχουμε έναν τέτοιο πίνακα στο σπίτι μας.