Το σώμα μου γνωρίζω,αγαπώ,φροντίζω

Πρόγραμμα αγωγής υγείας το οποίο πραγματοποιήθηκε μερικώς την σχολική χρονιά  2019-2020 από τα παιδιά του 1ου πρωινού τμήματος.

Το πρόγραμμα χωρίζεται στις παρακάτω πέντε ενότητες:

ενότητα 1η: Γνωριμία με τα μέρη του σώματος.

ενότητα 2η: Συναισθήματα

ενότητα 3η :Γνωριμία με τα εσωτερικά όργανα και τη λειτουργία τους στο πεπτικό σύστημα

ενότητα 4η: Μαθαίνω για τη Διατροφή

ενότητα 5η : Η σωματική δραστηριότητα

Σας παρουσιάζουμε αναλυτικά τις δραστηριότητες που  προλάβαμε να αναπτύξουμε σε κάθε ενότητα.

ενότητα 1^η: Γνωριμία με τα μέρη του σώματος

1.Με κλήρωση επιλέχτηκε μία συμμαθήτριά μας για να περιγράψουμε σε χαρτί του μέτρου το σώμα της.

2.Τα παιδιά βλέποντας το περίγραμμα του σώματος της συμμαθήτριά τους κλήθηκαν να πουν όσα γνωρίζουν για το σώμα τους. Καταγράφηκαν έτσι, οι προϋπάρχουσες γνώσεις γύρω από το θέμα.

• Ξέρω ότι δεν πρέπει να τρώω σοκολάτες
• Να πλένω τα δόντια μου
• Έχουμε σκελετό
• Έχουμε εγκέφαλο
• Πρέπει να φροντίζουμε το σώμα μας να κάνουμε μπάνιο
• Πρέπει να τρώμε υγιεινά

3.Τα παιδιά απεικόνισαν τον εαυτό τους μέσα από τη ζωγραφική(το ανθρωπάκι του μήνα)

4.Χωρίσαμε στη μέση το περίγραμμα του σώματος και χρωματίσαμε τις δύο πλευρές δεξιά και αριστερή ,μπλε και κόκκινο αντίστοιχα. 

5.Αναφερθήκαμε στα χαρακτηριστικά και τα μέρη του σώματός μας που υπάρχουν και στις δυο πλευρές :δεξί και αριστερό μάτι, αυτί ,μάγουλο, χέρι, πόδι, κ.τ.λ.

Δύο μαθητές ξάπλωσαν με τη σειρά πάνω στο χαρτί και τους τοποθετήσαμε μπλε κορδέλα για το δεξί χέρι και κόκκινη για το αριστερό. Τα δύο παιδιά μπήκαν το ένα πίσω από το άλλο και σήκωσαν κατόπιν παραγγέλματος το δεξί χέρι. Έπειτα τους ζητήθηκε να σταθούν απέναντι ο ένας από τον άλλον και να σηκώσουν το δεξί χέρι. Η ολομέλεια της τάξης παρατήρησε ότι το δεξί χέρι του ενός , βρισκόταν στην ίδια πλευρά με το αριστερό χέρι του άλλου!

Συνεχίζοντας , σε κάθε παιδί, με τη σειρά, προτάθηκε να πιάσει ένα μαρκαδόρο και να γράψει σε ένα χαρτί. Εξακολουθώντας να κρατά το μαρκαδόρο στο χέρι, ξάπλωνε στο περίγραμμα του σώματος και αναγνώριζε και ονόμαζε ποιο χέρι χρησιμοποιεί για να γράψει. Έτσι φορούσε στον καρπό μπλε κορδέλα, αν γράφει με το δεξί και κόκκινη ,αν γράφει με το αριστερό.

Χωριστήκαμε σε δύο ομάδες τους δεξιόχειρες και τους αριστερόχειρες. Αναφερθήκαμε και σε μια άλλη κατηγορία, τους αμφιδέξιους που χρησιμοποιούν και τα δύο χέρια!

6.Φορώντας το βραχιολάκι με το χρώμα στο χέρι, τα παιδιά εντόπισαν σε φύλλο εργασίας το χέρι που χρησιμοποιούν και το κύκλωσαν.

7.Περιγράψαμε σε χαρτί το χέρι που χρησιμοποιούμε ,δεξί ή αριστερό. Ομαδοποιήσαμε τα περιγράμματα της παλάμης μας και καταμετρήσαμε πόσοι είναι οι δεξιόχειρες και πόσοι οι αριστερόχειρες.

8.Με τη σειρά κάθε νήπιο στήθηκε μπροστά από το περίγραμμα του σώματος .Κάθε παιδί κλήθηκε να αναγνωρίσει την δεξιά και αριστερή του πλευρά. Κατόπιν εκτέλεσε ασκήσεις πλευρίωσης που του δίνονταν προφορικά από τη νηπιαγωγό:

-Σήκωσε το δεξί χέρι/-σήκωσε το αριστερό/-σήκωσε και τα δύο χέρια και κατέβασε πρώτα το αριστερό/-κάνε ένα βήμα μπροστά με το αριστερό σου πόδι, κ.ο.κ.

9.Χρωματίσαμε το περίγραμμα του χεριού μας ακολουθώντας το μοτίβο της εναλλαγής δύο χρωμάτων. Αφού χρωματίσαμε την παλάμη, συνεχίσαμε με την ίδια τεχνική ,αλλά με άλλα χρώματα για το φόντο.

10.Το πρόσωπό μας.

Περιγράψαμε τα χαρακτηριστικά και τα μέρη του κεφαλιού: μαλλιά ,μέτωπο, μύτη, χείλη στόμα, μάγουλα, αυτιά, λαιμός, μάτια, βλεφαρίδες, φρύδια .

Έγινε επίδειξη και περιγραφή βήμα- βήμα της ζωγραφικής ενός πορτρέτου. Τα παιδιά ,με τη σειρά, ακολουθώντας τις οδηγίες αντέγραψαν το σχέδιο που τους περιέγραψε η νηπιαγωγός.

(Το ανδρικό πορτρέτο είναι το πρότυπο και το γυναικείο αυτό που ολοκληρώθηκε σταδιακά από τα παιδιά)

11.Την επόμενη μέρα, την ώρα των αυθόρμητων δραστηριοτήτων, η νηπιαγωγός έδειχνε βήμα -βήμα σε δύο παιδιά κάθε φορά, πώς να σχεδιάσουν το πορτρέτο τους.

12.Αφού ολοκληρώθηκε το σχέδιο από όλους , σε άλλη διδακτική ώρα τα παιδιά τα χρωμάτισαν με τέμπερες.

ενότητα 2^η: Συναισθήματα

Παρουσιάσαμε στην γωνιά της συζήτησης όλα τα πορτρέτα και προσπαθήσαμε να προσδιορίσουμε την έκφραση του απέδωσε στο πρόσωπο ο κάθε καλλιτέχνης. Μας δόθηκε έτσι η ευκαιρία να μιλήσουμε για τις εκφράσεις που παίρνει το πρόσωπό μας, όταν αποτυπώνεται σ΄ αυτό ότι αισθανόμαστε(συναισθήματα)

Στόχος του προγράμματος ήταν να γνωρίσουμε, να μάθουμε να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας και να βρούμε τρόπους να τα διαχειριζόμαστε.

Ξεκινήσαμε την προσέγγιση αυτής της ενότητας ( που δυστυχώς δεν προλάβαμε να ολοκληρώσουμε), διαβάζοντας και σχολιάζοντας σχετικά με το συναισθήματα, βιβλία. Διαβάσαμε:

• Την Ντροπαλούλα   
  

  

• Το βιβλίο «Η Ντανιέλα λέει όχι» 
  

  

που με αφορμή την παγκόσμια μέρα κατά του σχολικού εκφοβισμού καταγράψαμε αυτά που δε μας αρέσει να μας λένε ή να μας κάνουν στο σχολείο!

• «Τον παράταιρο Τέρη και τον φίλο του Αστέρη», που έφερε στην τάξη ο συμμαθητής μας ο Αλέξανδρος!

ενότητα 3^η :Γνωριμία με τα εσωτερικά όργανα και τη λειτουργία τους στο πεπτικό σύστημα

Στόχος του προγράμματος ήταν επίσης να γνωρίσουν τα νήπια το εσωτερικό του σώματός τους. Να γνωρίσουν όργανα του ανθρώπινου οργανισμού και να μάθουν να περιγράφουν τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος.

Στην ενότητα αυτή ξεκινήσαμε με τη στοματική κοιλότητα και τα δόντια, από όπου ξεκινάει το ταξίδι της τροφής.

Αφόρμηση , αποτέλεσε η επίσκεψη του ορθοδοντικού κ. Ηλία, πατέρα του Αλέξανδρου, ο οποίος επισήμανε στα παιδιά τη χρησιμότητα των δοντιών στην ομιλία, στη σίτιση του ατόμου και στην εμφάνισή του!

Μέσα από το εποπτικό υλικό και την παρουσίαση του ορθοδοντικού μάθαμε:

Πόσα δόντια έχουμε;

Τι συμβαίνει με τα νεογιλά δόντια ;

Πώς και πόση ώρα πρέπει να τα βουρτσίζουμε;

Πώς η διατροφή επηρεάζει την υγεία των δοντιών;

Πώς οι «κακές» συνήθειες επηρεάζουν την στοματική κοιλότητα;

Δυστυχώς δεν μπορέσαμε να ολοκληρώσουμε αυτή την ενότητα, και έτσι δεν καταφέραμε να γνωρίσουμε τα όργανα του ανθρώπινου σώματος και τη λειτουργία τους στο πεπτικό σύστημα.

ενότητα 4^η:Μαθαίνω για τη Διατροφή

Για να είμαι υγιής

μαθαίνω να  τρέφομαι σωστά,

να δραστηριοποιούμαι σωματικά!

1.Παρακολουθήσαμε σε βιντεοπροβολέα την παρουσίαση του ευ ζην για τις ομάδες των τροφών.

http://eyzhn.edu.gr/

Μάθαμε τι είναι τρόφιμα 

και ότι οι τροφές χωρίζονται σε 8 ομάδες.

Μείναμε στην σελίδα με τις 8 ομάδες ,τις αναγνωρίσαμε και έπειτα προσπαθήσαμε να ανακαλέσουμε από μνήμης όσες περισσότερες μπορούσαμε:δημητριακά,γαλακτοκομικά,φρούτα,λαχανικά,κρεατικά,όσπρια,λίπη-λάδια,γλυκά -σνακ.

Παρουσιάσαμε αναλυτικά τις δύο πρώτες ομάδες:

1. την ομάδα των δημητριακών και τις τροφές που περιλαμβάνει: ψωμί, μακαρόνια, αλεύρι, δημητριακά πρωινού, ρύζι, πατάτα,καλαμπόκι.
2. την ομάδα των γαλακτοκομικών ,που περιλαμβάνει: γάλα, γιαούρτι, τυρί, κασέρι, τυρί κρέμα

Τα παιδιά αναγνώρισαν τις εικόνες των τροφών και έπειτα κλήθηκαν να θυμηθούν όσες περισσότερες μπορούσαν.

2.Από τη γωνιά του κουκλόσπιτου συγκεντρώνουμε στη γωνιά της συζήτησης τα πλαστικά φρούτα και λαχανικά. Τα παρουσιάσαμε, τα αναγνωρίσαμε και τα ομαδοποιήσαμε :ένα καλάθι για τα φρούτα και ένα καλάθι για τα λαχανικά.

Δώσαμε έναν ορισμό για τα φρούτα: «όσα τρώμε ωμά» και ένα για τα λαχανικά : «όσα μαγειρεύουμε και τα κάνουμε σαλάτα», ώστε να βοηθηθούμε κατά την ομαδοποίηση.

3.Παίξαμε μαντέματα! επιλέχτηκε μία ομάδα παιδιών, π.χ. η φουξ. Κλείσαμε τα μάτια με ένα μαντήλι, σε ένα παιδί της ομάδας και του δώσαμε να κρατήσει ένα φρούτο ή λαχανικό του κουκλόσπιτου. Η υπόλοιπη ομάδα τον βοηθούσε να βρει τι κρατά, περιγράφοντας:

Χαρακτηριστικά μία ομάδα έδωσε την εξής περιγραφή:

 -είναι φρούτο,

 -έχει φλούδα,

-είναι κίτρινο

και έτσι ο συμπαίκτης τους βρήκε ότι κρατούσε μπανάνα!

Με την σειρά επιλέχτηκαν και οι 5 ομάδες της τάξης μας (φουξ, κίτρινη, πορτοκαλί, πράσινη, μπλε)να παίξουν το παιχνίδι.

4.Διαβάσαμε « τον πρίγκιπα Λεμόνη και την όμορφη Κρεμμύδω»

5.Ζωγραφίσαμε τον γάμο του πρίγκιπα Λεμόνη και της Κρεμμύδως, ενώ ακούγαμε από το you tube την ιστορία μελοποιημένη! https://www.youtube.com/watch?v=6Eqe3djo-cg

6.Ομαδική εργασία :τα παιδιά την ώρα των αυθόρμητων δραστηριοτήτων χρωμάτισαν με τέμπερες την πυραμίδα της διατροφής.

           

7.Θυμηθήκαμε τον ορισμό της λέξης τρόφιμα και τα νήπια ανακάλεσαν τις ομάδες που παρουσιάσαμε την προηγούμενη μέρα.

Η νηπιαγωγός για κάθε ομάδα που ανέφεραν τα παιδιά, εμφάνιζε την αντίστοιχη καρτέλα με τις εικόνες τροφών, που περιλαμβάνει η ομάδα. Αφού παρουσιάστηκαν και οι 8 καρτέλες, τις γυρίσαμε ανάποδα, ώστε τα παιδιά να μην τις βλέπουν. Παίξαμε, λοιπόν, memory και  κάθε παιδί που επιλεγόταν , προσπαθούσε να θυμηθεί και τις 8 ομάδες. Μόλις το παιδί ανέφερε μία ομάδα, γυρίζαμε την αντίστοιχη καρτέλα. Όσα παιδιά συμμετείχαν στο παιχνίδι , κατάφεραν να ανοίξουν όλες τις καρτέλες!

8.Δόθηκαν στα παιδιά κινητά καρτελάκια που έγραφαν το όνομα κάθε ομάδας(δημητριακά, γαλακτοκομικά, κ.ο.κ).

 Οι μαθητές επέλεγαν ένα καρτελάκι και για να βρουν «τι γράφει»,έψαχναν στις καρτέλες του υλικού που παρουσιάστηκαν πιο πάνω και συσχέτιζαν τις λέξεις. Μόλις εντόπιζαν την όμοια λέξη, συσχετίζοντας ένα προς ένα τα όμοια γράμματα, «αναγνώριζαν» ή «διάβαζαν» την λέξη.

9.Κατόπιν οι  καρτέλες με τις λέξεις που «διαβάσαμε» τοποθετήθηκαν στην πυραμίδα της διατροφής που είχαμε προηγουμένως χρωματίσει.

Δόθηκε, αρχικά, στα παιδιά η εξήγηση ότι στη βάση της πυραμίδας θα πρέπει να τοποθετήσουμε την ομάδα που πρέπει να τρώμε καθημερινά, ενώ όσο στενεύει ο χώρος της πυραμίδας, ανεβαίνοντας προς τα πάνω ,τα τρόφιμα που πρέπει να τρώμε λιγότερο.

 Τα παιδιά μάντεψαν σωστά τη θέση των ομάδων στην πυραμίδα της διατροφής. Κολλήσαμε ,τέλος,τις καρτέλες με τα ονόματα των ομάδων πάνω στην πυραμίδα.

10.Την ώρα των αυθόρμητων δραστηριοτήτων δόθηκαν σε μικρές ομάδες παιδιών διαφημιστικά φυλλάδια από σούπερ μάρκετ. Κάθε ομάδα κλήθηκε να βρει και να κόψει τρόφιμα της ομάδας που της είχε ανατεθεί!

11.Αφού συγκεντρώθηκαν αρκετές εικόνες τροφίμων ,τις αναγνωρίσαμε και τις κολλήσαμε ομαδοποιώντας τες, πάνω στην πυραμίδα της διατροφής.

12.Το εποπτικό υλικό που κατασκευάσαμε με τα παιδιά ,λέγεται μεν πυραμίδα, όμως εμείς βλέπαμε ένα τρίγωνο σχήμα. Έγινε, λοιπόν, αναφορά στα επίπεδα και στερεά σχήματα. Το τρίγωνο είναι επίπεδο –η πυραμίδα στερεό, ο κύκλος είναι επίπεδο –η σφαίρα στερεό. Δείξαμε στα παιδιά πώς να κατασκευάσουν μια πυραμίδα με πλαστελίνη και οδοντογλυφίδες. Τα παιδιά μέτρησαν πόσες οδοντογλυφίδες χρειάστηκαν και πόσες γωνίες πλαστελίνης. Επιλέχτηκε ένα νήπιο να την κατασκευάσει ,όπως προτάθηκε.

 Στη γωνιά της πλαστελίνης τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να εξασκηθούν στην κατασκευή πυραμίδας.

13.Σε ατομική εργασία τα παιδιά έκοψαν και συνέθεσαν τη δική τους πυραμίδα διατροφής.

14. Η διατροφολόγος κ. Ειρήνη Τ. ,μητέρα του Ορφέα  από το νηπιαγωγείο, επισκέφτηκε την τάξη μας και  βοήθησε να αντιληφθούμε καλύτερα τη σημασία της υγιεινής διατροφής.

Αναφέρθηκε στα γεύματα της ημέρας και στο πολύ σημαντικό πρωινό, που δυστυχώς, όπως ανάφεραν κάποια παιδιά το παραλείπουν. Παρομοίωσε το σώμα μας με ένα αυτοκίνητο που αν δεν έχει καύσιμο δεν κινείται. Έτσι και το σώμα μας, αν δε λάβει το πρωινό δε θα έχει την απαραίτητη ενέργεια και συγκέντρωση στο σχολείο!

Μας συμβούλεψε, ακόμη, το γάλα μας να το πίνουμε χωρίς προσθήκη κακάου ,γιατί δεν επιτρέπει την απορρόφηση του ασβεστίου από τα οστά.

Μιλήσαμε για το περιεχόμενο των δεκατιανών μας γευμάτων και μας συνέστησε να μην περιλαμβάνεται σε αυτό η σφολιάτα και τα αλλαντικά, όπως η γαλοπούλα και τα λουκάνικα! Επίσης να αποφεύγουμε τα συσκευασμένα τρόφιμα γιατί έχουν συντηρητικά όπως και το ψωμί του τοστ!

Μέσα από το εποπτικό υλικό της διατροφολόγου καταλάβαμε ότι από την παιδική ηλικία κτίζεται η υγεία του σώματος και σε αυτή εκτός από τη διατροφή συμβάλλει και η σωματική δραστηριότητα!(5^η υποενότητα του προγράμματος υγείας)

Την επόμενη μέρα της επίσκεψης τα παιδιά ερωτήθηκαν «αν είχαν φάει πρωινό» και επειδή υπήρξαν αρνητικές απαντήσεις από κάποια παιδιά, αναφερθήκαμε στην κινέζικη παροιμία :

«το πρωί να τρως σαν βασιλιάς ,

το μεσημέρι σαν άρχοντας

και το βράδυ σαν ζητιάνος».

ενότητα 5^η : η σωματική δραστηριότητα

Δυστυχώς την 5^η υποενότητα του προγράμματος σχολικών δραστηριοτήτων δεν προλάβαμε, λόγω της πανδημίας, να την προσεγγίσουμε.

Στόχος μας ήταν να μάθουμε  χρησιμοποιώντας ως εποπτικό υλικό την παρουσίαση του ευ ζηνhttp://eyzhn.edu.gr/!

Ø τι είναι σωματική δραστηριότητα και ποια τα οφέλη της,

Ø να διακρίνουμε τα είδη της άσκησης,

Ø και να καταγράψουμε τα είδη άσκησης που καθημερινά εκτελεί το κάθε παιδί.

Σταδιακά ο στόχος του προγράμματος ήταν μάθουμε να χορεύουμε ένα παραδοσιακό χορό, μιας και την περίοδο της αποκριάς ήρθαμε σε επαφή με την παραδοσιακή μουσική , τα παραδοσιακά μουσικά όργανα (θρακιώτικη λύρα)και τα τραγούδια(ο τσιρτσιλιάγκος, το αηδόνι)και μας άρεσε πολύ!

Πιο συγκεκριμένα όμως, το πρόγραμμα στόχευε στην γνωριμία με τα παραδοσιακά ομαδικά παιχνίδια και στην καθημερινή μας άσκηση στο νηπιαγωγείο .

Επιδίωξη μας ήταν να   μάθουμε να  παίζουμε ομαδικά παραδοσιακά παιχνίδια ,για να εμπλουτίσουμε το παιχνίδι μας στην αυλή την ώρα του διαλειμματος.

Μάθαμε, ωστόσο, να παίζουμε το «μαντήλι»

Για να μάθουμε, πρώτα, τους κανόνες του παιχνιδιού το παίξαμε μέσα στην τάξη. Δόθηκαν στα παιδιά μενταγιόν με αριθμούς από το 1-7.Αφού αναγνωρίσαμε τους αριθμούς, τυχαία κάθε παιδί πήρε ένα αριθμό. Έτσι σχηματίστηκαν δύο ομάδες: η πράσινη ομάδα με τα παιδιά που φορούσαν τα μενταγιόν με τους πράσινους αριθμούς και η κόκκινη. Οι αριθμοί επαρκούσαν για όλα τα παιδιά, αφού αρκετοί μαθητές απουσίασαν λόγω ιώσεων .Η νηπιαγωγός φώναζε ένα αριθμό π.χ. το 1 και τα παιδιά που φορούσαν το πράσινο ένα και το κόκκινο ένα, «ορμούσαν» για να πιάσουν το μαντήλι. Κέρδιζε πόντο η ομάδα, της οποίας ο παίκτης έπαιρνε το μαντήλι. Παράλληλα, καταγράφαμε το «σκορ» της κάθε ομάδας.

Επαναλάβαμε το παιχνίδι την επόμενη μέρα, ενώ αρχικά ζητήθηκε από τα παιδιά να περιγράψουν τους κανόνες του.

Παίξαμε σκυταλοδρομίες.

Στην αυλή χωριστήκαμε σε ισάριθμες ομάδες και οι πρώτοι παίχτες κάθε ομάδας κρατώντας τη σκυτάλη(ένα φτυαράκι)έτρεχαν μέχρι το σημείο που είχαμε ορίσει, επέστρεφαν και έδιναν τη σκυτάλη στους επόμενους παίχτες, ενώ οι πρώτοι, γίνονταν τελευταίοι. Όταν όλοι οι παίχτες της μιας ομάδας είχαν τρέξει τη διαδρομή με τη σκυτάλη και ο πρώτος της  παίχτης ερχόταν  ξανά πρώτος, το παιχνίδι τελείωνε και η ομάδα κέρδιζε.

Προέκυψαν «ζαβολιές» την ώρα του παιχνιδιού και ο κριτής-νηπιαγωγός αναγκάστηκε να παρεμβαίνει και να επισημαίνει στους παίκτες ότι πρέπει να τρέχουν όλη τη διαδρομή!

Μέσα στην τάξη ,αργότερα, μας δόθηκε η ευκαιρία να μιλήσουμε για το παιχνίδι, τους κανόνες του και να συμφωνήσουμε στην τήρηση των κανόνων από όλους!

Και τώρα που όλοι μένουμε στο σπίτι ζητάμε από τους γονείς μας να μας μάθουν να παίζουμε παραδοσιακά παιχνίδια,για να τα παίξουμε όλοι μαζί όταν επιστρέψουμε στο σχολείο!